Семіздік адамзат үшін барған сайын маңызды мәселеге айналып барады, қазіргі кезде әрбір үш адамның бірін қамтуда. Бұл көптеген қауіпті аурулармен байланысты, соның ішінде 2 типті қант диабеті, гипертония және алкогольді емес майлы бауыр ауруы (НАЖБП). Сонымен қатар, семіздік жасөспірімдер арасында, әсіресе, өзіне деген төмен баға мен психикалық қиындықтарға алып келуі мүмкін.
Салмақтың арту себептері күрделі, бірақ негізінен қазіргі өмір салтымен байланысты: калориясы жоғары тағамдарды тұтыну, порциялардың үлкендігі, физикалық белсенділіктің төмендігі және қант пен жасанды тәттілендіргіштерді шамадан тыс қолдану.
Ішектегі бактериялар семіздікпен қалай байланысты?
Зерттеулер семіз адамдарда ішек микробиотасында Firmicutes патшалығына жататын бактериялардың басым екенін, ал Bacteroidetes патшалығындағы бактериялар деңгейі төмен екенін көрсетеді. Микробиота құрамындағы бұл айырмашылықтар тағамнан энергияны неғұрлым тиімді алуына ықпал етуі мүмкін, бұл салмақтың артуына әкеледі. Бұған жарқын мысал ретінде Clostridium difficile инфекциясын өткерген 32 жастағы әйелдің тарихын айтуға болады. Қызының ішек флорасын көшіруден кейін, ол өмір салтында өзгерістер болмағанына қарамастан, салмақ қоса бастады.
Семіздікпен күресте пробиотиктердің рөлі
Салмақ жоғалтуға арналған әдістерде тек калорияны шектеу ғана емес, диетаны өзгерту де маңызды. Көкөністер мен жемістерді көбірек тұтыну ішек микробиотасының құрамын өзгертуге ықпал ете алады. Бірақ бұл процесс көп уақыт алуы мүмкін, сондықтан пробиотиктер ішек микробиотасының өзгерісін жеделдететін қосымша ретінде танымал болуда.
Пробиотиктер метаболизмге көптеген жағымды әсер етуі мүмкін, оның ішінде қабынуды азайту және ішектегі гормондық реакцияны жақсарту. Олар сондай-ақ тәбетті төмендетіп, адипонектин гормонының деңгейін арттыра алады, бұл жалпы денсаулыққа оң әсер етеді.
Зерттеулер
Жақында жүргізілген зерттеулерде, алғашқы семіздікке ұшыраған балаларға синбиотиктерді қосудың елеулі жақсаруларға әкелгені байқалды. Осындай зерттеулердің бірінде синбиотиктерді қабылдаған балалар салмақ пен дене массасының индексін (ДМИ) бақылау тобымен салыстырғанда жақсарған нәтижелер көрсетті. Зерттеуде пробиотик пен пребиотиктерді қамтитын коммерциялық өнім NBL Probiotic Gold қолданылды.
Beneficial Microbes журналында жарияланған нәтижелерге сәйкес, калорияны бақылауда ұстаған және физикалық белсенділігі артқан диетаны ұстанған семіздікпен ауыратын балаларға синбиотиктерді қосу арқылы үлкен салмақ жоғалтуға қол жеткізілді.
Сондай-ақ, синбиотиктер тотығу стрессін азайтуға ықпал етті. Эскишехир Османғазы университетінің профессоры Энер Чагри Динлейджи: «Біздің білуімізше, бұл зерттеу синбиотиктердің семіздікке шалдыққан пациенттердегі тотығу стрессіне және салмақ жоғалтуға қосымша әсерін көрсететін алғашқы зерттеу» деп атап өтті.
Пробиотиктердің бауыр денсаулығына әсері
Сонымен қатар, пробиотиктерді қабылдау салмақты бақылау және бауыр денсаулығын жақсартуда таңғаларлық артықшылықтарын көрсетті. Ірі клиникалық сынақ барысында семіздік пен алкогольді емес майлы бауыр ауруы (НАЖБП) бар қатысушылар (S. Thermophilus, B. longum, B. bifidum, L. acidophilus, L. rhamnosus) 12 апта бойы қабылдағаннан кейін дене массасы индексінің 0,48 кг/м²-ге азаюын және бауырдағы майдың 16,3%-тен 14,1%-ке дейін төмендеуін көрсетті. Бұл нәтижелер пробиотиктер метаболикалық бұзылулармен күресте нақты көмек бола алатынын дәлелдейді.
Бұл ашылулар диетотерапиядағы жаңа көкжиектерді ашады және семіздік пен метаболикалық бұзылулармен күрес бағдарламаларының маңызды бөлігі бола алады.
